zaterdag 2 september 2023

geschreven door Ine van den Broek-van Hilst


Een werkdag in het teken van sjabloneren volgens de  Werkman techniek

Allereerst hebben we de illustraties van Werkman bekeken in zijn boek Chassidische legenden om zijn werkwijze te doorgronden en inspiratie op te doen.
Wat opvalt is dat Werkman veel kleurige taferelen schetst met kleurnuances, doorzichtigheid en eenvoudige vormen, die grotendeels geabstraheerd zijn, zodat de karakteristiek van een voorwerp in hoofdlijnen zichtbaar wordt.
 
   
illustraties van Werkman


Jopie wil een gedicht van Toon Hermans illustreren met deze techniek. Ze kreeg direct inspiratie bij het lezen van dit vers en zag er vele beelden bij om weer te geven, beelden van strand en duinen, van een liefdespaar, van fladderende vogels.

Liefde

We waren jong en onervaren
nog allebei zo groen als gras
‘k zie nog de linten in haar haren
de appels in d’r touwtjesjas
we fietsten samen door de duinen
we dachten allebei aan niets
ik dacht niet eens: zou het wat worden
het gekke was- het wàs al iets

het was een dag van weinig woorden
we fietsten samen door de zon
‘t was of het allemaal zo hoorde
of alles net op tijd begon
van jonge liefdes die beginnen
kun je wat zingen in een lied
maar ‘n wonder kun je niet verzinnen
en zonder wonder gaat het niet

er kwamen wolken aan gedreven
we bleven samen overal
zij was er bij mijn hele leven
op de top of in het dal
het lijkt zo kort een handvol jaren
‘t is net alsof het gist’ren was
‘k zie nog de linten in haar haren
de appels in d’r touwtjesjas

het lieve leven was geen sprookje
en ik faalde keer op keer
als ik dacht nu ga ik winnen
ging ik voor tien tellen neer
als ik de keren op zou noemen
dat ik mij zelf weer vond door haar
we deelden niet alleen de bloemen
maar ook de tranen met elkaar


Aan het einde van de middag heeft ze een groot deel van het ontwerp verwezenlijkt en is ze er volgens ons goed in geslaagd de Werkman-techniek toe te passen.

Liefde, gedicht van Toon Hermans
geïllustreerd door Jopie


We beginnen met het tekenen van onze ontwerpen om die daarna over te brengen op plastic sheets of stevig gecoat papier.
Vervolgens knippen we onderdelen uit de sheets die voor de diverse kleuren gebruikt gaan worden.  
We werken met acrylverf en gebruiken rollertjes en sponsstokjes om de ontwerpen van de door ons uitgeknipte sheets op de ondergrond door en over elkaar aan te brengen.

diverse gebruikte sjablonen

   
werken met sponsstokjes of roller

Het vereist veel geduld en precisie om dit sjabloonwerk goed uit te voeren en soms is het handig om de sheet met een kartonnetje of oude creditcard stevig tegen de ondergrond te drukken zodat er geen verf onder het sjabloon komt.
Bovendien is het constant bedenken in welke volgorde gedrukt moet worden om de beelden vloeiend in elkaar over te laten lopen.


Bloemen lenen zich ook goed voor deze techniek, alhoewel ze waarschijnlijk niet echt voldoen aan de uitgangspunten van Werkman. Het zijn meer realistisch geverfde plaatjes met behulp van sjablonen.
   
bloemen in wording



Een ander tafereel vormt een impressie van een natuurgebied, maar ook daarin missen misschien toch de Werkman-kenmerken. Het geheel is te detaillistisch en er is geen eenwording van het geheel van achtergrond en voorgrond. Het is meer een collage van losstaande gesjabloneerde plaatjes.


impressie van een natuurgebied

Door het intensieve werken is er regelmatig vergeten foto’s te maken van de diverse etappes en resultaten.


Het is een kunst om Werkmans sfeer te evenaren
en een geheel van kleurimpressie
en eenvoudige vormen te realiseren.
Het is een techniek om verder uit te diepen en er veel mee aan de gang te gaan.